HAARLEM - Burgemeester Jos Wienen was vandaag ter gelegenheid van 775 jaar Haarlem op verjaardagsvisite bij de stadsrechten die bij het Noord-Hollands Archief worden bewaard. Bovendien gaf hij de aftrap voor twee educatieve (fiets)routes, die de geschiedenis van Haarlem voor scholieren van het voortgezet onderwijs dichter bij brengen.

Het stadsrecht van Haarlem is dit jaar 775 jaar oud. Graaf Willem II van Holland verleende deze oorkondes aan de inwoners van Haarlem waarin allerlei rechten en plichten van de Haarlemmers ten opzichte van de landsheer (de graaf) waren vastgelegd. Hierdoor werd Haarlem in 1245 een stad. Het stadsrecht bestaat uit een groot charter geschreven op kalfsvel, en een klein charter, geschreven op schapenhuid, beide voorzien van het zogenaamde ‘jachtzegel’ van de graaf van Holland. De stadrechten werden in 1245 opgeschreven door een monnik in de Abdij van Egmond en werden vroeger bewaard in een kist in de Grote- of Sint Bavokerk. Tegenwoordig liggen zij veilig in het depot in de Janskerk van het Noord-Hollands Archief. In een korte film, te bekijken via www.noord-hollandsarchief.nl, laat Lieuwe Zoodsma, gemeentearchivaris van Haarlem en directeur van het Noord-Hollands Archief het stadsrecht zien en vertelt over de herkomst en de inhoud van de stadsrechten.

Topstukkententoonstelling in het voorjaar
Onder normale omstandigheden mogen alle Haarlemmers op 23 november een kijkje komen nemen en worden getrakteerd op een stuk taart. Door de actuele maatregelen was dit helaas niet mogelijk en werd het een visite in kleine ronde. Maar in het voorjaar plant het Noord-Hollands Archief een tentoonstelling met een keuze van topstukken uit de depots. Maar een ding is zeker, het stadsrecht maakt onderdeel hiervan uit en is dan ook te zien.

Educatieve routes voor scholieren
Om de geschiedenis van Haarlem en de stadsrechten toegankelijker te maken voor scholieren van te voortgezet onderwijs, heeft het Noord-Hollands Archief in samenwerking met Stichting Erfgoed Haarlem en Haarlemse geschiedenisdocenten de routes ‘Haarlem door de tijd’ ontwikkeld. De herbruikbare fietsroute voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs bestaat uit twintig gevarieerde locaties in Haarlem. Iedere locatie past in een tijdvak. Aan de leerlingen de taak om de locatie in het juiste tijdvak te plaatsen en te koppelen aan de bijbehorende zogenaamde ‘kenmerkende aspecten’. De ‘Stadsrechtroute’ is voor leerlingen van de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Tien bepalingen uit het stadsrecht zijn gekoppeld aan locaties in de binnenstad. Zo maken de jongeren kennis met onderwerpen zoals verbanning, de vierschaar, het gebruik van valse maten.

De burgemeester gaf vandaag samen met leerlingen en hun docent van het Schoter in Haarlem het startsein voor de routes. Vanaf 24 september is de ‘Stadsrechtroute’, die ook voor families met kinderen is ontwikkeld, te koop bij onder meer de Janskerk voor € 2,50.