HAARLEM - Het Frans Hals Museum vraagt al geruime tijd aandacht voor de precaire financiële situatie waarin het verkeert ondanks stijgende bezoekersaantallen, succesvolle fondsenwerving en sterke programmering. Het museum geeft aan dat dit het gevolg is van opeenvolgende bezuinigingen sinds 2010, een gebrekkige indexering en stijgende exploitatielasten. Het College stelt nu aan de gemeenteraad voor om middelen vrij te maken voor een aanvullende subsidie van €350.000 en een eenmalige bijdrage van €50.000 om de invoering van een nieuwe CAO voor nieuwe medewerkers mogelijk te maken.

De gemeente en het Frans Hals Museum zijn al sinds 2015 met elkaar in gesprek over de verhoging van de subsidie. Om een objectieve analyse te verkrijgen van de financiële positie van het museum, de subsidierelatie met de Gemeente, en een perspectief op een duurzame exploitatie hebben de gemeente en het Frans Hals Museum gezamenlijk een onderzoek laten uitvoeren door BMC. Dit onderzoek is in 2019 uitgevoerd. Onderdeel van het onderzoek was een benchmark: hoe verhoudt het Frans Hals zich tot vergelijkbare musea in Nederland. Dat rapport is afgeleverd en kent heldere conclusies.

BMC concludeert:
• Vergelijkbare gemeentelijke musea ontvangen per bezoeker tot wel twee maal zo veel exploitatiesubsidie van hun gemeente.
• BMC ziet geen mogelijkheden voor substantiële kostenbesparing door het museum die op korte of middellange termijn effect kunnen hebben op de behoefte aan gemeentelijke subsidie.
• BMC ziet geen mogelijkheden voor een stijging van eigen inkomsten die effect kunnen hebben op de behoefte aan gemeentelijke subsidie.
• BMC ziet geen mogelijkheden om de prestatie-eisen te verlagen, zodat de gemeentelijke subsidie en de resultaten op een lager niveau in balans zijn.
• BMC geeft aan: Het tekort van het museum is structureel en zal de komende jaren licht maar gestaag toenemen als gevolg van een stijging van personeels- en kantoorkosten, die het museum niet kan vermijden.
• Ondanks de huidige problemen met de Verweyhal, is het sluiten van Frans Hals Museum locatie Hal geen oplossing op de korte termijn. Een sluiting heeft direct effect op de inkomsten en zorgt voor een verhoging van de huisvestingskosten van Frans Hals Museum Hof.
• De financiële exploitatie kent – los van het tekort – een wankele basis. Dat komt doordat de onderdelen tentoonstellingen, aankopen en restauraties volledig worden bekostigd met incidentele middelen van externe partijen (Beminnears, Vrienden, fondsen en derden). Toekomstige beschikbaarheid van deze middelen is onzeker.

Vooralsnog verbindt de gemeente Haarlem geen langdurige en structurele oplossingen aan de conclusies van het BMC rapport. Wel biedt de gemeente een aanvullende subsidie van €350.000 om het exploitatietekort van 2019 te dekken en de acute nood te lenigen. Daarnaast is het college is ook voornemens een eenmalige bijdrage van €50.000 te verstrekken om de invoering van een nieuwe CAO voor nieuwe medewerkers mogelijk te maken.

Het museum is blij met deze eenmalige kapitaalsinjectie maar benadrukt dat dit slechts een eerste stap is. Het rapport is hierover duidelijk, er is een structurele oplossing nodig om tot een duurzame exploitatie van het museum te komen. Het museum kijkt ernaar uit om hieraan met College en Raad gestalte te geven.

Scenario’s voor de toekomst
De gemeente en het museum starten op zeer korte termijn een gezamenlijk vervolgonderzoek om een aantal toekomstscenario’s en de daarbij behorende subsidiebedragen uit te werken. Dit om de gemeente in staat te stellen een weloverwogen besluit te nemen over de structurele financiële bijdrage en daarmee de koers van het museum. Voorjaar 2020 moet dit advies tot besluitvorming bij de gemeente leiden.

Opdracht aan BMC was een probleemanalyse. Het BMC rapport geeft oplossingsrichtingen voor verbetering van de financiële positie van het Frans Hals Museum en een brandbreedte voor een aanvullende subsidie van € 350.000 tot € 2.900.000. Belangrijke vraag hierbij is welke ambities en doelstellingen de gemeente aan het Frans Hals Museum wil verbinden. Voor het museum is het inmiddels duidelijk dat er per jaar minimaal een extra bedrag nodig is van € 1.000.000 om tot een sluitende begroting te komen. Wil de gemeente de potentie van het museum en haar collectie volledig benutten dan is meer nodig.

Belang van het Frans Hals Museum
Het Frans Hals Museum heeft in de afgelopen jaren onder leiding van Ann Demeester een aantal succesvolle tentoonstellingen georganiseerd, zoals ‘Frans Hals en de Modernen’ en vanaf voorjaar 2018 voert het Frans Hals Museum een gezamenlijke koers met de Hallen. Hiermee levert het museum een belangrijke bijdrage aan de ambitie van de gemeente Haarlem om een attractief en levendige cultuuraanbod te bieden, zowel voor bewoners als voor bezoekers van de stad. Het museum dringt dan ook aan op spoedige stappen en besluitvorming, maar heeft vooralsnog vertrouwen in een structurele oplossing. Het Frans Hals Museum is een gemeentelijk museum met grote maatschappelijke en economische waarden voor de stad Haarlem. De collecties en het erfgoed, dat het museum beheert, is nationaal en internationale van betekenis en is een bron van inspiratie voor bestaande en toekomstige bezoekers en kunstenaars.