HAARLEM - 10 december is het Internationale Dag van de Mensenrechten. Op deze dag wordt wereldwijd stilgestaan bij het belang van gelijke rechten en vrijheid voor iedereen. In Haarlem staan we niet alleen stil bij deze dag, maar bieden we ieder jaar voor een periode van enkele maanden onderdak aan een mensenrechtenactivist. Dit jaar is dat de 33-jarige freelance journalist Cebelihle (“noem me maar Cecil”) Mbuyisa uit Eswatini, een klein land in Afrika.

Cecil Mbuyisa onderzoekt de gezondheids- en milieugevolgen van de asbestmijnen in zijn land. Die hebben veel impact op de gezondheid en het welzijn van de lokale bevolking. Mensen die in de buurt wonen of werken, kunnen bijvoorbeeld door de asbestvezels ernstige ziekten krijgen zoals kanker. "Het is heel moeilijk om feiten en cijfers boven tafel te krijgen over deze misstanden”, vertelt hij.

Bedreiging

Het journalistieke werk van Mbuyisa brengt grote risico’s met zich mee. Hij heeft al eens in de gevangenis gezeten en hij wordt ook regelmatig bedreigd. “Tijdens mijn werk denk ik niet zo vaak aan de gevaren”, zegt hij. “Maar als ik weet dat mijn verhaal gevoelige onderwerpen raakt of dat het grote financiële belangen in gevaar brengt, dan ga ik tijdelijk weg uit mijn eigen land. Ik rijd ook nooit alleen of ’s nachts, vooral niet als ik midden in een onderzoek zit.”

Mediaplatform

Mbuyisa wil een eigen mediaplatform oprichten. Een platform met daarop milieu- en gezondheidsjournalistiek. “Ik wil mijn kennis delen en landgenoten bewust maken van de gevaren van asbest. Die kennis moet hen helpen om lokaal de strijd aan te binden met internationale bedrijven of de overheid. Daarom blijf ik verhalen schrijven over mensenrechtenschendingen en milieuproblemen.”

Zwemles

Tijdens zijn periode in Haarlem volgt Mbuyisa onder andere een video- en montagecursus in Breda. “Ik heb vele ochtenden in de trein naar Breda gezeten. Het was echt een interessante cursus. Ik heb geleerd over bijvoorbeeld storytelling, hoe je een camera goed gebruikt en hoe je filmpjes in elkaar zet. Ik ga er zeker mee verder.” Zwemles stond ook op zijn verlanglijstje. “Toen ik jong was ben ik door een leeftijdgenoot in een vijver geduwd. Daarna durfde ik niet meer het water in te gaan. Ik kan nu zonder angst blijven drijven en daar ben ik blij mee”.

Samenwerking

Mbuyisa is dus vastbesloten om na zijn tijd in Haarlem verder te gaan met zijn werk. Voor nu eet hij even een lekkere oliebol. “Ik vind Haarlem echt een prachtige stad. In de afgelopen weken heb ik wat musea bezocht en veel kunst gezien. Ik heb veel warmte en steun ervaren van de mensen hier en ben erg onder de indruk van het hoge ontwikkelingsniveau in Nederland en de zichtbare hoge standaarden in het openbare leven, zoals in het openbaar vervoer. En de kracht van de democratische instellingen. Samenwerking. Dat vond ik een heel duidelijke Nederlandse eigenschap. De windmolens, die veel denkkracht en samenwerking nodig hadden om te functioneren, zijn daar een bewijs van.”