NEDERLAND - Ze zijn beiden zelf manager. Daarnaast is de één auteur en de ander muzikant. Samen tuigden zij project Methode Mastermind op. Ron schreef de roman met de gelijknamige titel en Jeroen componeerde daar een twaalftal aansprekende popsongs bij. Ze brachten een theatervoorstelling op de planken en begonnen een podcast. Dat alles met als thema overheersend leiderschap.


Eind vorig jaar verscheen de roman ‘Methode Mastermind’ van Ron van Wieringen die geheel gewijd is aan dit thema en waarin hij -in romanvorm- de drijfveren, overtuigingen en methodes van bedrijfstirannen blootlegt.

Vlak voor de verschijning van ‘Methode Mastermind’ kwam hij in contact met muzikant Jeroen Princen en dat was het begin van een bijzondere samenwerking. Die ontmoeting, en de gesprekken die daarop volgden, maakte van ‘Methode Mastermind’ een unieke combinatie van een indrukwekkende roman en een album vol liedjes. Ja, u leest het goed: liedjes. Princen componeerde twaalf aansprekende popsongs die op verrassende wijze de emoties in het boek ondersteunen en nóg rakender maken. Tijdens het lezen van het boek zijn de popsongs door middel van QR-codes te beluisteren. Gemotiveerd door de enthousiaste reacties brachten de twee mannen zelfs een theatervoorstelling op de planken waarbij zij werden begeleid door één van de beste big bands van Nederland: de Nieuwe Veste Big band.

Reden te over om Van Wieringen en Princen enkele vragen te stellen over hun unieke samenwerking.

Een roman én liedjes, vertel…

Ron: Bij mijn vorige twee boeken had ik al ervaren hoe ontzettend lastig het is om op te vallen tussen het enorme aanbod van boeken dat elke maand op de markt verschijnt. Toen ik het manuscript van ‘Methode Mastermind’ bijna klaar had, ben ik wat mensen gaan vragen om mee te denken over manieren om op te vallen. Op het terras van Wil Princen, Jeroens broer en goede vriend van mij, ontstond het idee om het boek iets bijzonders mee te geven, namelijk muziek. Research leerde ons dat dit nog nooit eerder was gedaan en aangezien Jeroen en ik al vaker samen muzieknummers hadden gecomponeerd, hadden we bij voorbaat vertrouwen in de samenwerking. Dat het zo uit de hand zou lopen had natuurlijk niemand kunnen bedenken. Misschien maar goed ook, als we op dat moment hadden geweten hoeveel tijd het zou kosten, hadden we het misschien niet gedaan en dat zou eeuwig zonde zijn geweest. Het is maar goed dat je niet alles vooraf weet.

Jullie zijn, naast auteur en muzikant, in het dagelijks leven zélf manager. Van een heel ander slag dan het hoofdpersonage in Methode Mastermind. Wat hopen jullie te bereiken?

Ron (lachend): Het is jouw aanname dat ik een heel ander soort manager ben dan de hoofdpersoon, maar laat ik niet flauw doen, ik heb het boek geschreven vanuit het gevoel dat ik mij er enorm aan stoor dat sommige mensen niet in de gaten hebben dat ze met hun acties het leven van anderen zo onaangenaam kunnen maken. Ik heb niet de illusie dat ik die tirannieke leiders kan opvoeden, maar ik heb de hoop dat ik hun "slachtoffers" enig inzicht kan meegeven, waardoor het voor hen draaglijker wordt of waardoor ze misschien zelfs in staat zijn om er tegen in opstand te komen.

Jeroen vult aan: We verwachten dat het verhaal bij veel mensen een gevoel van herkenning zal opwekken. Zelf heb ik ook managers gehad die zich op een vergelijkbare wijze profileerden als Tom. Ik kan me voorstellen dat het kan helpen om te weten dat je niet de enige bent die met dit soort managers te maken krijgt en dat je wellicht de “principes” gaat herkennen en ja, zoals Ron al zegt, wellicht zelfs de kracht vindt om er tegen in opstand te komen.

Van wie kwam het eerste initiatief tot samenwerken?

Van Ron, roept Jeroen direct. Niet alleen voor dit project, maar al veel eerder. Ron legt uit: Ik ben al jaren fan van Jeroens muziek en heb hem een paar jaar geleden eens een tekst onder zijn neus geduwd met de vraag of hij er muziek bij wilde componeren. Dat leidde tot een geweldig leuk resultaat en een hoop plezier tijdens de samenwerking. Later hebben we dat nog een paar keer gedaan (zoek onze carnavalskraker over het Coronabeleid maar eens op, op Spotify of YouTube), dus dit grotere project was niet helemaal nieuw voor ons.

Jullie hebben zelfs een theatershow op de planken gebracht! De voorstelling kreeg lovende recensies, maar was in principe eenmalig. Gaat dat wellicht nog een vervolg krijgen?

Ron: Er is maar één ding moeilijker dan het schrijven van een theatershow en dat is het vol krijgen van de zaal. Dat is ons één keer gelukt tijdens de boekpresentatie, dankzij de steun van een paar fijne organisaties. Dat leidde tot een fantastische middag in De Lievekamp, maar of dat nóg een keer zou lukken is de vraag ondanks het feit dat de show zelf, mede dankzij de inzet van de Nieuwe Veste Big Band, één groot feest was. Dus als er zich een impresario meldt voor een tournee, dan staan we meteen klaar hoor!

Jeroen: Het verhaal en de muziek lenen zich er goed voor. Ik zou het geweldig vinden als iemand anders er een voorstelling van zou willen maken of een film? Je moet blijven dromen natuurlijk. De muziek is mij wel op het lijf geschreven dus ik sluit ook niet uit dat ik de nummers zelf nog een keer live ga uitvoeren, in welke vorm dan ook.

Er zijn in de afgelopen tijd een aantal tirannieke leiders zeer negatief in het nieuws geweest en dat heeft -onder meer- geleid tot het aftreden van minister Dennis Wiersma en het van het scherm verdwijnen van enkele televisiepersoonlijkheden. De publieke opinie lijkt dit soort gedrag niet langer te tolereren. Is dat goed nieuws of gaat het ‘achter de schermen’ gewoon door?

Jeroen: Ik heb niet de illusie dat het fenomeen tiran of dictator ooit zal verdwijnen. Je kunt er bovendien behoorlijk over van mening verschillen wanneer iemand een tiran is natuurlijk. Want ja, waar ligt de grens?

Ron kijkt iets positiever aan tegen de recente ontwikkelingen: ‘Natuurlijk is dat goed nieuws! Ik had nooit durven dromen dat onze acties zo snel zo veel maatschappelijk effect zouden hebben’, voegt hij er met een knipoog aan toe. ‘Uiteraard slaat het nu te ver door en wordt elke boze blik van een baas via social media groots opgeblazen tot grensoverschrijdend gedrag, maar enige nuance kun je nu eenmaal niet van social media verwachten. Voor nuance en diepgang zijn boeken uitgevonden.’

Tegelijkertijd kun je ervan uitgaan dat het tirannieke gedrag gewoon doorgaat en niet alleen áchter de schermen. Zoals ik in mijn LinkedIn-Post "Hoe wij monsters maken – en waarom" al heb geprobeerd aan te tonen, zijn de oorzaken van dit gedrag nog altijd aanwezig. Let maar eens op bij de aanstaande verkiezingen: ook daar zal het weer niet gaan om doordachte plannen en verstandige visies, maar vooral om zogeheten "krachtig leiderschap". Brutaliteit en arrogantie worden nu eenmaal beloond in onze maatschappij. We schelden erop, maar veroorzaken het zelf.

Jullie staken en steken veel tijd in project Methode Mastermind. Dat trekt ongetwijfeld een wissel op jullie privéleven. Hoe gaan jullie partners daarmee om?

Jeroen: Ik heb een vrouw die heel goed begrijpt hoe belangrijk muziek maken voor mij is. Daarnaast zet ze mij regelmatig weer met beide benen op de grond. En -lachend- onze vrouwen zijn uiteraard hartstikke trots op ons.

Ron: Weet je, sommige mensen besteden hun tijd aan marathonlopen, lange-afstandsfietsen of vliegvissen in Frankrijk en zijn zodoende altijd van huis. Mijn gezin is al lang blij dat ik ze niet te veel lastig val door hun TV- of Netflixvoorkeuren te becommentariëren (daar heb ik namelijk geen tijd voor) en dat ik tegelijkertijd wel veel thuis ben. Ik heb de liefste vrouw van de hele wereld, die bovendien 35 jaar geleden wist waar ze aan begon. Mijn volgende schrijfproject is nog veel tijdrovender en ook daar heb ik nog geen commentaar op gehad. “Dus ik mag niet klagen en af en toe is ze zelfs trots op me.” Van mijn kinderen weet ik het niet. Die vinden het ongetwijfeld awkward, maar dat is hun goed recht.

In welke setting kregen jullie de meeste/beste ideeën voor het boek en de songs?

Jeroen: Voor mij is dat heel verschillend, soms tijdens een lange wandeling, maar het gebeurt ook wel dat ik midden in de nacht ineens een beetje ga zitten klooien op mijn gitaar. Ik werk graag alleen, neem heel veel losse flodders op met mijn telefoon en werk die dan verder uit. In principe met hele simpele hulpmiddelen want ik heb geen geavanceerde studio tot mijn beschikking.

Ron: Voor mij zijn er twee momenten waarop ik de beste ideeën krijg om iets te schrijven. Het ene moment is tijdens het wandelen met de hond. Ten tweede, en dat is misschien merkwaardig, tijdens het schrijven. Mijn advies aan mede-auteurs, die kampen met een writers block, is dan ook: schrijf. Het klinkt tegenstrijdig om te gaan schrijven, juist op momenten dat je geen inspiratie hebt om dat te doen, maar je moet het zien als het aanzwengelen van een oud T-Fordje. Uit zichzelf gaat de motor niet draaien, hij moet worden aangezwengeld. Dat doe je simpelweg door aan de slinger te draaien. Desnoods schrijf je eerst tien minuten onzin (wat heus niet zo is, geloof me), maar begin gewoon. Je kunt het altijd nog weggooien of herschrijven.

Ron, heb je, vooraf aan het schrijven van ‘Methode Mastermind’ veel research gedaan en/of zitten er autobiografische elementen verwerkt in ‘Methode Mastermind’?

Ron: Ja, absoluut; beiden. Ik heb, voor ik daadwerkelijk ging schrijven, talloze ‘ervaringsdeskundigen’ geinterviewd. Mensen die te maken hadden (gehad) met zo’n terroriserende manager. Ik sprak overigens ook met veel van die managers zelf. Vooral de reacties van die laatste groep mensen, verbijsterden mij met regelmaat. Het totale gebrek aan zelfreflectie vond ik stuitend, tot ik mij realiseerde dat het gewoon één van de kenmerken van dat type is. Diegenen die het ‘slachtoffer’ waren van zo’n manager, namen ontslag terwijl anderen letterlijk ziek werden van de terreurdaden van hun ‘baas’.

Zelf heb ik in het verleden eens gesolliciteerd naar de functie van directeur van een ICT-bedrijf. Ik werd afgewezen. De reden: ik was te lief en te aardig en dat zou niet passen bij de functie. Daar schrik je toch van?

Zo hier en daar zou je ‘Methode Mastermind’ haast kunnen zien als een verkapte training om een klootzak te worden, reageer daar eens op?

Met die gedachte heb ik wel even gespeeld tijdens het schrijven; om er een soort 'hoe word ik een rat?' van te maken. Maar ten eerste is dat al eens gedaan en ten tweede: je moet er toch niet aan denken dat het lukt? Dus het zit er inderdaad heel dicht tegenaan, om zodoende te kunnen beschrijven wat voor transformatie een gewoon mens zou moeten ondergaan om zo te worden. Oorlogsstrategen, zoals Napoleon, Sun Tzu en Von Clausewitz zeggen allemaal: om je vijand goed te bestrijden, moet je hem eerst door-en-door kennen. Ik ben ervan overtuigd dat je weerbaarder bent tegen zo'n terroriserende leider als je begrijpt waar zijn gedrag vandaan komt.

Naar welk soort boeken en muziek gaat jullie eigen voorkeur uit?

Jeroen: Eerlijk gezegd neem ik veel te weinig tijd om te lezen, het blijft vaak beperkt tot vakanties of een weekendje weg. Mijn muzieksmaak is erg breed, ik luister van jazz tot popmuziek. Zo kan ik erg genieten van zangeressen als Aretha Franklin, Nina Simone of Oleta Adams en vervolgens luister ik dan met veel genoegen naar Country of Americana en ik vind Soul en Funkmuziek ook geweldig. Ska is heerlijk om op te feesten, net als Folk muziek trouwens. Zelf ben ik al jarenlang zeer actief in het covercircuit en ik denk dat je van alles wel een beetje terug hoort in mijn eigen werk.

Ron: Ten eerste, en dat merk je hopelijk ook aan mijn eigen schrijfstijl: ik ben allergisch voor mooischrijverij. Ik noem geen namen, maar ik las laatst een boek van een gevierde Nederlandse schrijfster, die het had over een "demoiselle in een scharlaken mantel". Daar krijg ik dus écht de kriebels van en denk dan: je schrijft dit alleen maar om de lezer te dwingen op te zoeken welke kleur "scharlaken" in godsnaam is. Ik schrijf omdat ik denk dat een bepaald idee of verhaal de moeite waard is om verteld te worden. Het ego van de auteur kan dan alleen maar in de weg zitten. Het gaat er niet om dat je als lezer onder de indruk bent van de woordenschat of feitenkennis van de auteur, het gaat om het verhaal. De auteur is een instrument, een vehikel. Dus geen fratsen, geen overdreven gedoe, maar zo helder mogelijk van A naar B en geen clichés alsjeblieft. Goedgeformuleerde en mooi lopende zinnen helpen daarin overigens wel. En, om antwoord te geven op je vraag, ik ben bijvoorbeeld groot fan van Tommy Wieringa, Jan van Mersbergen, Adriaan van Dis en Jeroen Brouwers. Met een heel intelligent plot of een briljante structuur (ik noem een Esther Verhoef) krijg je mij ook enthousiast.

Qua muziek ben ik een allesvreter. Ik luister klassiek, jazz, pop, Nederlandstalig, alles! Maar ook hier geldt dat ik allergisch ben voor clichés, dus van de top-40 vind ik over het algemeen hooguit één nummer verteerbaar.

Ron, een vraag speciaal aan jou: is er een volgend boek in wording?

Jazeker is er een volgend boek in wording en dat is, zoals ik al zei, nog ambitieuzer dan ‘Methode Mastermind’, al zullen er (waarschijnlijk) geen liedjes en theatershow uit voortkomen. Een toneelscript wellicht maar ik moet eerst het project, dat zal bestaan uit vier boeken, maar eens voltooien. Ik ben nog lang niet klaar met het thema "hoe mensen elkaars leven overhoop gooien", dus de nieuwe roman gaat daar ook weer over. Nóg extremer, dat is het enige wat ik erover zal verklappen…

En jij, Jeroen, zijn er ontwikkelingen op muziekgebied?

Ik wil heel graag meer eigen werk maken. Ik streef ernaar om op een gegeven moment voldoende repertoire te hebben om ook met eigen numers op te treden. Momenteel ben ik weer wat stukken aan het schrijven en ook contacten aan het leggen om weer een project aan te gaan.

Ik ben door mijn vragen heen. Vragen die Ron en Jeroen heerlijk open hebben beantwoord en daar dank ik hen heel hartelijk voor!

Boek bestellen

Benieuwd geworden naar ‘Methode Mastermind’? Het boek wordt uitgegeven door Daring Egos Publishing als 421 pagina’s tellende paperback en is voor € 29,-- te koop. Het ISBN luidt: 9789090365701.

Meer weten over Methode Mastermind? Kijk dan op https://methodemastermind.nl/ Via deze website kunt u ook de songs, die Ron van Wieringen en Jeroen Princen samen creëerden, beluisteren. De podcasts vindt u hier: https://open.spotify.com/show/42763rlEC8cL8GpSdrEc6Q